Hülya Karahan

istanbulpostcomtr@gmail.com

Elizabeth Holmes’un, yeni Steve Jobs olduğu söyleniyordu. Bir damla kanla bir çok hastalığın basit ve ucuz bir şekilde teşhis edileceğini iddia ediyordu.

Holmes 2003 yılında 19 yaşında bir Stanford Üniversitesi öğrencisiyken okulu bırakıp Theranos’u kurdu.

Sağlık hizmetinde devrim vaat eden laboratuvar test şirketi Theranos’un kurucusu Elizabeth Holmes ve eski başkanı Ramesh Balwani, yatırımcıları yüzlerce milyon dolarlık dolandırıcılığın yanı sıra, binlerce kişiyi aldatmak suçundan yargı karşısında.

Cezai suçlamalar, Silikon Vadisi’nde bir teknoloji girişimciliğinin federal kovuşturması sonucunda meydana gelen benzersiz bir olay olarak nitelendiriliyor.

ABD’nin Önde gelen siyasi şahsiyetleri ve yatırımcıların yönetim kurulu üyesi olduğu şirket, birkaç yıl önce 9 milyar dolarlık şaşırtıcı bir değerle övünüyordu. Milyarlarca dolar değerindeki bu”dev” şirket, insan sağlığında devrim yaratmayı vaat ederek, inanılmaz yatırımlar, teşvikler aldı.

Hem Holmes hem de Balwani, sahtekarlık  suçlamalarını reddetti.  Holmes için avukatları yorum yapmadı, ancak Balwani’nin avukatı, müvekkilinin masum olduğunu ve “mahkemede ismini temize çıkarmayı dört gözle bekliyor” dedi.

İddianameyi ilan ederken, federal savcılar Silikon Vadisi kültürüne ve heyecan verici yeni girişimlerin cazibesine dikkat çekti.

Savcılar, “Dünyanın dört bir yanındaki irili ufaklı yatırımcılar, sicili, yeteneği ve verdiği sözlerle Silikon Vadisi‘ne geliyor,” dedi. “Yenilikçilik ve girişimciliğin ardında dürüstlük, adil oyun ve şeffaflık gerektiren yasaların kuralları olduğu gerçeğinden de etkileniyorlar.”

Holmes ve Balwani, cihazları ve testleri konusunda halkı ve yatırımcıları yanıltmakla suçlanıyor. Holmes, büyüleyici bir satış konuşması hazırladı ve yeni kan testi cihazlarından şüphe duyan herkesi,  kendi çalışanları da dahil olmak üzere ikna etmeye çalıştı.

Theranos, H.I.V’den,  daha başka bir çok hastalığa kadar, hemen her hastalığı tespit etmek için, parmak ucundan bir damla kan alarak teşhisin konulacağını iddia ediyordu.

Theranos Arizona ve Kaliforniya’daki merkezleri açmak için dev eczane zinciri olan Walgreens ile ortaklık kurdu.  geçen Ağustos ayında Walgreens ile bir anlaşmaya vardı.

Theranos, Timothy Draper, Elizbeth Holmes’un eski komşusu ve Oracle’ın yatırımcısı Don Lucas gibi önde gelen risk şirketlerini de cezbetti.

Siyah boğazlı kazaklar giyen ve sağlık hizmetlerini yeniden gözden geçirme hedefi hakkında tutkulu bir şekilde konuşan karizmatik bir yönetici olan Holmes, iki eski  çok önemli siyasetçi, George P. Shultz ve Henry A. Kissinger‘ın yanı sıra, yıldızlarla dolu yönetim kurulu hazırladı. iki eski ABD senatörü. Savunma  bakanı Jim Mattis de yönetim kurulunda görev aldı. 2014’te Fortune dergisine verdiği demeçte, Theranos’un liderliğinin gücünden etkilendiğinden yönetim kuruluna katıldığını söyledi.

Ekim 2015’te, Elizabeth Holmes, “Next Steve Jobs”  ( bir sonraki Steve Jobs) başlığıyla Inc.’in dergisinin kapağında yer aldı.

Ancak The Wall Street Journal’daki bir dizi makale, şirketin testlerini çok hatalı olduğu gerçeğini ortaya koydu ve onun hikayesi, makalenin yazarı John Carreyrou’nun “Kötü Kan: Sırlar ve Silikon Vadisi Başlangıcındaki Yalanlar” adlı kitabının konusu haline geldi. Bir de filme konu oldu.

Zengin yatırımcılar, Walmart’ın Walton ailesi, medya patronu Rupert Murdoch‘un yanı sıra Betsy DeVos, eğitim bakanı yüz milyonlarca dolar kaybettiler.

Theranos ve Holmes , yatırımcıları şirketin sözüyle ilgili yanıltıcı yatırımcılara ek olarak, federal yetkililer, “yanlış ve güvenilir olmayan sonuçları içermeleri muhtemel” olduklarına rağmen, hastaları ve doktorları şirketin kan testlerini kullanmaya teşvik etmekle suçladılar.

Holmes ve Balwani’nin dokuz ayrı dolandırıcılık suçlamayla karşı karşıya ve her bir suç için azami 20 yıl hapis cezasına çarptırılması isteniyor.

2016 yılında federal düzenleyiciler, Holmes’un iki yıl boyunca bir laboratuvara sahip olmasını ve çalıştırmasını yasakladı. Bu yılın ilerleyen zamanlarında Theranos, laboratuvarını kapattı ve yaklaşık 340 çalışanı işine son verdi.

Geçen Mart’da  Holmes nitelikli dolandırıcılıkla suçlandı ve teknolojisiyle ilgili abartılı,  hatta yalan söyleyerek yatırımcılardan 700 milyon dolar kazandığı belirttildi

Suçlamaları yöneltirken, S.E.C. ,Theranos ve Holmes ile  bir anlaşmaya varıldığını ve Holmes’un 500.000 dolar ceza ödemeyi kabul ettiği belirtti. Şirketi ise iddiaları kabul etmedi suçlamaları reddetti. Balwani iddialarla mücadele edeceğini söyledi.

I laugh how people put these kind of people on a pedestal only to find out they are committing fraud in front of the public. #elizabethholmes

FRANK (@build_it90)’in paylaştığı bir gönderi (4 Haz, 2018, 7:30öö PDT)